ORTHOPTERA

สำหรับ order นี้ จะมีจุดเด่นคือ ปีกเป็นแบบ tegmina ถ้ามีปีกแบบนี้จัดเข้า order นี้ได้เลยนะคร๊าบ ^^
สำหรับ family ที่เราจะสอบกันใน order นี้ มี  family ดังต่อไปนี้ครับ

family acrididae                ตั๊กแตนหนวดสั้น

- หนวดสั้นกว่าลำตัว  - ovipositor สั้น  - ขาหลังแบบ jumping leg


family tetrigidae                 ตั๊กแตนแคระ

- pronotum ยาวคลุมท้องและปีกทั้งหมด(เอานิ้วกดๆๆจะแข็งๆๆ)
- ตัวเล็กมาก  - ขาหลังแบบ jumping leg  - หนวดสั้นกว่าลำตัว


family tettigoniidae          ตั๊กแตนหนวดยาว

- ตัวผู้ จะมี clasper (ภาพล่าง) ตัวเมีย ovipositer ยาว(ภาพบน)  - หนวดยาวกว่าลำตัว
- บางตัวมีปีกคล้ายใบไม้  - ขาหลังแบบ jumping leg

family gryllidae                        จิ้งหรีด

- ตัวเมีย ovipositor ยาว  - ปลายปีกคู่หลังยื่นยาวพ้นส่วนท้องออกมาคล้าย cerci 
- ผิวปีกค่อนข้างขรุขระ  - หนวดยาวกว่าลำตัว  - ขาหลังแบบ jumping leg

family gryllotalpidae        แมลงกระชอน

- ขาหน้าแบบ digging leg(***จำ)   - ขาหลังแบบ jumping leg  - pronotum ใหญ่กว่าส่วนหัว

family blattidae                  แมลงสาปบ้าน

- ขาเป็นแบบ walking leg ทั้งหมด  - ส่วนหัวซ่อนอยู่ใต้ pronotum(หน้ามองพื้น)  - หัวมีปื้นดำขนาดใหญ่
- ขามีหนามเต็มไปหมด  - ตัวมีขนาดใหญ่กว่า family blattellidae


family blattellidae        แมลงสาปเยอรมัน

- ตัวค่อนข้างบางและใส  - ส่วนหัวพ้น pronotum ออกมา  - มักมีเส้นสีดำพาด pronotum 2 เส้น


family phasmatidae      ตักแตนกิ่งไม้+ใบไม้

- ตัวค่อนข้างยาวดูคล้ายกิ่งไม้หรือใบไม้  - มีปีกหรือไม่มีปีกก็ได้

order เล็กๆๆ

order เหล่านี้เราได้จะจำสอบเพียง order ละ 1 ชนิดนะครับ จำเป็นตัวๆได้เลย

order isoptera                             ปลวก

มีด้วยกัน 3 วรรณะ นะครับ  1. สืบพันธ์  - มีปีกเท่ากัน 4 ปีก เมื่อจะผสมพันธ์จะสลัดปีกออก
                                          2.  ทหาร     - หัวโตและแข็ง มี manible ใหญ่และแข็งแรง
                                          3.  กรรมกร  - ตัวเล็กสุด ไม่ค่อยมีจุดเด่น
*** ถ้าจารย์จะเอามาสอบน่าจะ ทหารไม่ก็สืบพันธ์ (ดูง่าย)

order dermaptera                   แมลงหางหนีบ

- cerci เปลี่ยนเป็น forceps **(ต้องจำ) 

***ดูผิวเผินจะคล้ายๆๆกับ ด้วงก้นกระดก แต่ด้วงก้นกระดกไม่มี forceps นะจ้ะ ^^

order mallophaga                       ไรไก่



 - หัวใหญ่กว่าอก  - ขาเป็น walking leg  - อาศัยกับสัตว์ปีก กินขนอ่อนเป็นอาหาร

order anoplura                            เหา

- หัวเล็กกว่าอก   - ขาเป็นแบบ clinging leg  - พบกับคนหรือลิง กินเลือดเป็นอาหาร
*** order mallophaga กับ order anoplura จะดูคล้ายกันมากให้สังเกตจากส่วนหัวกับส่วนอกเป็นหลัก ถ้าเป็นตัวเรือดตัวจะกลมกว่าและส่วนคอจะเว้าขึ้นคล้ายจาน สังเกตดีๆๆนะครับ **

order thysanoptera                  เพลี้ยไฟ

- ปีกเป็นแท่งกลมยาว แล้วมีขนช่วยพยุงตัวเวลาบิน(มักจะปลิวไปตามลมซะมากกว่า)  - ตัวค่อนข้างยาว
*** 3 order ข้างบนมีขนาดตัวเล็กมากถ้าสอบจะเป็นสไลด์ให้ส่อง ก็สังเกตจุดเด่นของแต่ละตัวไว้นะครับ ^^

order neuroptera                               แมลงช้าง

- หนวดแบบ clavate และแบบ filliform  - ปีกใสเส้นปีกเป็นร่างแหถี่

order mecoptera                  แมลงแมงป่อง

- หางตัวผู้คล้ายหางแมลงป่อง  - ปากยาวยื่นไปข้างหน้า  - ตัวคล้ายแมลงช้างปีกใส

order tricoptera             แมลงหนอนปลอกน้ำ

- หนวดแบบ filliform  - ปีกบางใสไม่มีเกล็ดสีแต่อาจจะมีขน  - หลังปีกชนกันเป็นรูปสามเหลี่ยม
*** ดูผิวเผินจะคล้ายกับผีเสื้อ *ให้สังเกตุเกล็ดปีกเป็นหลักถ้าไม่มีเป็น tricoptera ***

order siphonaptera                    หมัด

- ตัวแบบด้านข้าง(**เหมือนโดนตบ**จารย์บอก) ขาหลังยาวสุดใช้กระโดด
***ตัวเล็กมากถ้าสอบจะออกเป็นสไลด์ **ให้แยกให้ออกระหว่างหมัด ไรไก่ เหาและเรือด ดูดีๆๆนะคร๊าบ^^

HEMIPTERA

สำหรับ order นี้ลักษณะเด่นคือ มีปีกแบบ hemilytra เราจะสอบกัน 12 family ด้วยกันมาดูลักษณะเด่นๆๆเอาไ้ว้จำสอบกัน ^^



กลุ่มแรก หนวดสั้น อยู่ในน้ำ มี 3 family ดังต่อไปนี้



family corixidae                 มวนกรรเชียง

- มีขนาดตัวเล็ก      - ขาหน้าสั้น ลักษณะคล้ายช้อน   - เห็นชัด 4 ขา



family notonectidae               มวนวน

- ขนาดตัวมักจะเล็กกว่า family corixidae      - ขาหน้าค่อยข้างแบน   - ขาหลังยาวกว่าขาคู่อื่น

ถ้ายังคิดภาพไม่ออก ลองดูรูปเปรียบเทียบนะคร๊าบ

family nepidae                       มวนแมงป่องน้ำ

มีสองแบบนะคร๊าบ ให้สังเกตจาก ขาคู่หน้าเป็น clasping leg ไม่ก็ grasping leg ไว้จับเหยื่อ มี cerci เปลี่ยนเป็น air tube ยาวกว่าแมลงดา นะจ้ะ ^^

family belostomatidae           แมลงดา

- ขาหน้าเป็นแบบ clasping leg  - ขาหลังเป็นแบบ swimming leg - cerci เปลี่ยนเป็น air tube สั้นกว่า  family nepidae นะจ้ะ ^^

กลุ่มที่สอง มีหนวดยาว มักอยู่บนบก ไปดูกัน ^^

family geridae                          จิงโจ้น้ำ

- ขาคู่หน้าสั้น  - สองขาหลังยาวมาก  - อาศัยบนผิวน้ำ 

family cimicidae                         เรือด

- ตัวมีขนาเล็ก - ลำตัวแบนรูปไข่(เหมือนโดนฆ้อนทุบ *จารย์บอกมา*)

 - อกปล้องแรกเว้าลงคล้ายถ้วย**(ต้องจำ)

*** ถ้าเอามาสอบน่าจะเป็นแบบสไลด์(ตัวเล็กมาก)

family reduviidae             มวนเพชรฆาตร

- คอยาว(**คล้ายเต่า)  - ขอบแผ่นท้องมักจะกระดกขึ้น

family lygaeidae                  มวนดอกรัก

- เส้นปีกห่าง  - มี ocelli(ตาเดี่ยว)

family pyrrhocoridae             มวนแดง

- เส้นปีกค่อนข้างถี่  - ไม่มี ocelli(ตาเดี่ยว)

*** ถ้าแยกไม่ออกระหว่าง family pyrrhocoridae กับ family lygaeidae ให้ดูเส้นปีกเป็นหลักนะคร๊าบ ^^

family coreidae                              มวนนักกล้าม

- ขาหลัง ค่อนข้างโตกว่าขาคู่อื่น  - มี ocelli(ตาเดียว)  - เส้นปีกถี่

family pentatomidae               มวนหลังโล่

- หลังมักเป็นรูปโล่  - scutellum ยาวหลุมหลังมากกว่า 1 ใน 4 ของส่วนท้อง  - tibia ไม่มีหนาม

family scutelleridae             มวนหลังแข็ง

- scutellum คลุมปิดส่วนท้องทั้งหมด

ODONATA

สำหรับ order นี้ คือแมลงปอ คงรู้จักกันดีนะครับ เราสอบ 5 family มาดูกัน ครับ ^^

กลุ่มแรกเป็นกลุ่มที่หุบปีกไม่ได้ ส่วนมากมักมีขนาดใหญ่ มี 3 family ดังต่อไปนี้ครับ 

aeschnidae                            แมลงปอยักษ์

- ตาชิดกัน  - มีตำแหน่งสามเหลี่ยมเท่ากันทั้งปีกหน้าและปีกหลัง - มักมีมากในช่วงฤดูร้อนเข้าฤดูฝน

gomphidae                          แมลงปอเสือ

- ตาห่าง  - มีตำแหน่งสามเหลี่ยมเท่ากันทั้งปีกหน้าและปีกหลัง  - มักมีลายเสือ(เหลืองสลับดำ)  

- ตูดมักใหญ่กว่าส่วนท้อง

libellulidae                         แมลงปอบ้าน

- ตาชิดกัน  - มี foot shape บริเวนปีกหลัง(**ต้องรู้)  - มีหลายขนาดพบได้ทั่วไป

กลุ่มที่สอง หุบปีกได้ มักมีขนาดเล็กกว่ากลุ่มแรก

agrionidae                            แมลงปอน้ำตก

- จากตำแหน่ง nodust จะมีเส้นปีกตามแนวขวางมากกว่า 5 เส้น - ปีกมักมีสีสันสวยงาม 

- พบได้ตามแหล่งน้ำไหล

coenagrionidae                   แมลงปอเข็ม

- จากตำแหน่ง nodust จะมีเส้นปีกตามแนวขวางน้อยกว่า 5 เส้น  - พบได้ตามแหล่งน้ำนิ่ง